Lễ hội Sết Boóc Mạy vừa là hoạt động tín ngưỡng dân gian, vừa thể hiện lòng biết ơn với nguồn cội, thiên nhiên vĩ đại, cảm tạ thần linh về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Là dịp nhắc lại cho các thế hệ đồng bào Thái nhớ về quá khứ, tổ tiên, tạo sự gắn kết trong bản làng của người Thái. Hàng năm cứ mỗi độ tết đến xuân về (ngày mùng 10 tháng Giêng), người Thái ở xã Cán Khê, huyện Như Thanh lại tổ chức lễ hội “ Sết Boóc Mạy” để bày tỏ những khát vọng, những ước mơ về cuộc sống yên bình, xua đi những nhọc nhằn vất vả lo toan.
(Bà Máy xin thuốc thần linh, chữa bệnh cứu làng. Ảnh nguồn Sở VHTTDL Thanh Hóa)
Cây Sết Boóc Mạy (cây Bông) là vật trung tâm trong lễ hội được làm bằng tre hoặc luồng, hoa cây bông được làm từ cây dâu, cây sắn, cây chục bục với các hình chim, thú, dụng cụ lao động sản xuất.Đến với lễ hội Sết Boóc Mạy, mọi người đều mong chờ đến nghi lễ hạ cây Bông, khi bà máy, ông mo hái những bông hoa trên cây Bông đem tặng cho mọi người, họ nhận lấy với một niềm tin vào sự may mắn trong cuộc sống.
(Nghiền bông, đập bông, quay tơ, thuê. Ảnh nguồn Sở VHTTDL Thanh Hóa)
Trong lễ hội Sết Boóc Mạy, phần lễ và phần hội có sự đan xen, hòa quyện vào nhau, phối hợp với nhau trong suốt quá trình diễn ra lễ hội. Trải qua hàng trăm năm tồn tại và có những thay đổi phù hợp với từng giai đoạn phát triển của con người, lễ hội Sết Boóc Mạy vẫn là món ăn tinh thần quan trọngtrong đời sống sinh hoạt văn hóa của cộng đồng dân tộc Thái.
Ngày 10/11/2023, Bộ Trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành quyết định số 3419/QĐ-BVHTTDL công nhận Lễ hội Sết Boóc Mạy, xã Cán Khê, huyện Như Thanh là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là cơ hội để huyện Như Thanh tiếp tục quảng bá và tôn vinh những giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời nâng cao ý thức, trách nhiệm của các ngành, các cấp và Nhân dân trong việc giữ gìn các di sản, giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp, góp phần bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa của địa phương, là nguồn tài nguyên quý giá để đẩy mạnh phát triển du lịch, thu hút du khách thập phương.
Hải Vân
