Di chỉ Khảo cổ học văn hóa Đông Sơn gồm 2 khu vực chính là ven bờ nam sông Mã và trong làng cổ Đông Sơn (nay thuộc phường Hàm Rồng, thành phố Thanh Hóa). Nơi đã phát hiện dấu vết của văn hoá đầu tiên ở Việt Nam. Địa danh này đã được đặt tên cho một nền văn hoá tiêu biểu cho dân tộc Việt Nam thời kỳ dựng nước.
Với phát hiện của ông Nguyễn Văn Nắm (ông Kiểm Đạt) năm 1924 về một số đồ đồng nằm trong lòng đất khi sông bị lở, và các công bố sau này của trường Viễn Đông Bác Cổ trên tạp chí khoa học, làng Đông Sơn trở thành nổi tiếng thế giới dành cho “thời đại đồng thau ở Bắc Kỳ và Bắc Trung Kỳ”, định danh cho nền “văn hóa Đông Sơn” của Việt Nam, là đỉnh cao của thời đại đồ đồng và sơ kỳ đồ sắt ở Việt Nam, tồn tại vào thế kỷ VII trước CN đến thế kỷ I-II sau CN. Đây là phát hiện quan trọng nhất của khảo cổ học Việt Nam; cho thấy làng Đông Sơn là một trong những làng Việt cổ xuất hiện từ rất sớm, tồn tại phát triển liên tục cho tới ngày nay; từ sự liên kết chặt chẽ và mang tính cộng đồng cao, cư dân Đông Sơn đã tạo nên một nền văn minh rực rỡ. Sau hơn 80 năm đã có 7 lần khai quật khảo cổ học tại làng Đông Sơn với quy mô lớn. Tổng diện tích khai quật lên đến 2.214m2, đã thu được số lượng di vật đồ sộ, phong phú, gồm có công cụ sản xuất (lưỡi cày, liềm, đục, rìu...); vũ khí (dao găm, đoản kiếm, mũi tên...); đồ đựng (nồi, bình, chậu...); đồ trang sức (khuyên, vòng, chuỗi hạt...); các đồ vật khác (tượng, chuông, trống...). Trong nhiều di vật được tìm thấy, trống đồng là vật giàu giá trị bậc nhất. Trống đồng Đông Sơn được xem là tinh hoa của văn minh Đông Sơn - văn minh dân tộc, bởi giá trị và tính thiêng của nó...
Vòng đeo chân
Trống đồng, đỉnh cao của Văn hoá Đông Sơn
Bộ Văn hóa (nay là Bộ Văn hóa Thể thao & Du lịch) đã công nhận khu vực di chỉ này là di tích cấp Quốc gia theo quyết định số 315-VH/VP ngày 28/4/1962, bao gồm: Khu vực núi Đông Sơn và từ núi ra đến bờ sông Mã, từ cầu Hàm Rồng vào thôn Đông Sơn thuộc xã Đông Giang (nay là phường Hàm Rồng). Sau các cuộc khai quật, khu vực khảo cổ ven bờ sông Mã được phân về cho các cơ quan xí nghiệp, các hố khảo cổ được lấp lại để bảo quản. Hố khảo cổ trong làng Đông Sơn nằm phía Bắc làng, được giữ lại làm hố trưng bày ngoài trời để phục vụ khách tham quan.
Hố khai quật di chỉ khảo cổ học văn hóa Đông Sơn - nơi phát hiện đầu tiên
Đông Sơn là địa điểm đầu tiên tìm ra dấu vết của một nền văn hóa đồ đồng rực rỡ, nên danh từ Đông Sơn đã trở thành một thuật ngữ khảo cổ học cho cả nước và thế giới. Di chỉ khảo cổ học Đông Sơn thuộc làng cổ Đông Sơn trở thành điểm tham quan du lịch hấp dẫn với du khách thập phương là đề tài phong phú thu hút các nhà khảo cổ học trong và ngoài nước đam mê tìm hiểu, nghiên cứu về khảo cổ...
BT: Lê Lan
Ảnh: Sưu tầm
