Trò Chiềng là một trò diễn dân gian phát tích từ làng Trịnh Xá, xã Yên Ninh, huyện Yên Định cách đây gần 1.000 năm, gắn liền với tên tuổi của Tam công Trịnh Quốc Bảo - vị quan văn võ toàn tài dưới triều Lý đã tham gia dẹp giặc Tống ở phía Bắc và hai lần phò vua dẹp loạn quân Chiêm Thành ở phía Nam. Ông được vua Lý Nhân Tông phong là Thượng Thượng đẳng phúc thần làng Trịnh Xá, hiệu Đông phương Hắc quang Đại vương.
Trò Chiềng gồm 12 trò diễn, được bố cục thành một chương trình để trình diễn đan xen với phần lễ và phần hội. Trong đó có 4 phần rước gồm: Rước cỗ vàng, rước cỗ gà, rước thành hoàng và rước Phụng Hoàn. Phần hội có các trò đặc sắc như Kén rể, Tẩu mã, Chọi voi, Chọi rồng - cá chép hóa rồng, Voi bị, Đốt pháo bông, Lễ rước Phụng Hoàn…. Trong đó, độc đáo nhất là trò chọi voi.
Sau hơn 60 năm thất truyền (từ năm 1946 đến 2007), Trò Chiềng được khôi phục với đầy đủ 12 trò diễn đặc sắc, vào ngày 20/6/2017 đã được Bộ trưởng Bộ Văn hoá – Thể thao và Du lịch chứng nhận đưa vào danh mục Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia. Từ đó, Trò Chiềng liên tục được chọn cử để tham gia các sự kiện chính trị, văn hoá lớn của tỉnh. Đặc biệt, năm 2010, Trò Chiềng đã được chọn cử biểu diễn tại Lễ hội kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội.
Lễ hội Trò Chiềng diễn ra từ mùng 10 - 12 tháng giêng, ngoài phần lễ, phần hội được tổ chức sôi nổi với các phần thi làm bánh nhãn, bánh lá răng bừa...Lễ hội Trò Chiềng đã trở thành một nét đẹp trong văn hóa tâm linh, được gìn giữ và tổ chức hàng năm rất trang nghiêm, thu hút rất đông du khách trong và ngoài tỉnh.
Nguyễn Huyên
