Thắp một nén hương trên bàn thờ tổ tiên từ lâu đã trở thành một nét sinh hoạt văn hóa không thể thiếu trong suy nghĩ của người Việt. Nó như chiếc cầu nối vô hình mà thiêng liêng, gắn chặt những tâm hồn hiện hữu với cõi tâm linh của đất trời. Đó cũng là lý do khiến cho nghề làm hương cổ truyển trải qua biết bao chặng đường vẫn còn sức sống cho đến ngày hôm nay. Trong đó phải kể đến nghề làm hương tết ở làng Đông Khê thuộc xã Hoằng Qùy, huyện Hoằng Hóa.
ảnh sưu tầm
Không biết nghề làm hương tết ở làng Đông Khê có từ bao giờ nhưng theo lời các cụ già kể lại thì ông tổ nghề làm hương có thể là do ông Đoàn Nhân Cảnh học được ở vùng ngoại thành Đông Đô (Hà Nội ngày nay) đem về dậy cho dân làng. Cũng có ý kiến cho rằng nghề này là do cụ Thượng thư Lưu Đình Chất khi đi sứ nhà Thanh, triều đại Minh Thế Tông đem về truyền lại cho dân làng. Bằng truyền thống lao động cần cù, chịu thương, chịu khó, lớp lớp cha ông làng Đông Khê đã gìn giữ và phát huy nghề làm hương trong các dịp tết cổ truyền của dân tộc.
ảnh baothanhhoa.vn
Nghề làm hương của làng đặc biệt và nổi tiếng bởi đó là loại hương trầm và chỉ làm hương thắp trong dịp tết cổ truyền để thờ cúng ông bà tổ tiên. Có phải vì thế mà hương tết ở đây mùi nhẹ dịu, sâu lắng mà ấp áp lạ thường. Hương tết nhìn thì thấy thật đơn giản. Nhưng để có được những nén hương ưng ý là cả sự kỳ công của người thợ. Với người làng Đông Khê, để cho ra một mẻ hương tốt, người làm hương phải chuẩn bị các loại nguyên liệu chính như tăm hương, nhựa hương và than phụ gia. Phần tăm hương được làm chủ yếu bằng tre hoặc nứa.
ảnh sưu tầm
Nhựa hương là loại nhựa đảm bảo các yếu tố đó là dẻo, nhuyễn, thơm và dễ cháy. Người làm hương thường dùng nhựa của cây bùi, cây trám bởi nó có màu trắng, dẻo, đốt lên có mùi thơm và dễ cháy. Để tạo nên hương thơm khác biệt cho các mẻ hương lại tùy thuộc vào bí quyết của từng người thợ. Thường thì người thợ sẽ gia giảm các thành phần hương liệu theo một tỉ lệ thích hợp bằng phương pháp gia truyền.
Nghề truyền nghề, cha truyền con nối, hương tết làng Đông Khê trở nên danh tiếng hết đời này sang đời khác kéo dài gần trăm năm nay. Trải qua bao thăng trầm, nén hương tết đã có được mùi thơm mà ít làng hương nào sánh được, góp phần gìn giữ và bảo tồn giá trị bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam. Một nén hương cầu chúc hạnh phúc cho mọi người trong gia đình, cầu xin bình an trong năm mới và để cho không khí của những ngày đầu năm thêm ấm áp và tươi vui...
Hải Vân
